juf

sindiswa mambinja

sindiswa geeft les in isiXhosa, de taal die door de Xhosa wordt gesproken. na een introductieles tijdens de eerste week dat we hier waren, leek het inge en mij leuk om de taal en cultuur van het grootste deel van de bevolking van grahamstown te leren, vanessa heeft voor afrikaans gekozen.

nu ik hier woon weet ik dat nederlands voor de rest van de wereld klinkt als een taal die enkel en alleen uit schorre g-klanken bestaat (en dat het na drie maanden blijkbaar nog altijd interessant is die te imiteren..). isiXhosa heeft ook een opvallende 'afwijking'; het gebruik van luide klikgeluiden. jeetje, wat hebben wij een lol gehad met het oefenen van de klanken die je moet produceren als je de q, x en c uitspreekt. gelukkig heb ik in grahamstown nog geen paarden gezien, anders waren ze ongetwijfeld allemaal op ons geklik afgekomen (ok, flauw).

hoewel we in nederland flink wat ervaring hebben met het aanleren van vreemde talen, heb ik nog nooit op deze manier les gehad. tijdens de conversation-les zitten we met een stuk of tien studenten in een kringetje. we begroeten elkaar netjes in het isiXhosa ("molo titshalakazi, molweni bafundi") en dan begint de les. sindiswa noemt langzaam het woord 'impumlo', en één voor één (afkijken is - gelukkig - makkelijk) wijzen we naar onze neus. elke goede handeling wordt beloond met een grote, bemoedigende glimlach van onze titshalakazi. je gaat er zelf helemaal van stralen.

studenten fungeren zelf ook als lesmateriaal. zo kreeg ik na een paar weken een briefje opgeplakt met 'umakhulu' (oma). sindiswa wijst met langzame, theatrale gebaren 'oma' aan en houdt vervolgens rustig een minuut lang je hand, schouder of been vast. net zolang tot iedereen 'oma' begroet heeft en ik 'molo' terug heb gemompeld.

sinds vorige week heeft sindiswa iets nieuws. alsof ze het grootste geheim van de wereld met ons gaat delen, plakt ze met potlood ingekleurde afbeeldingen van opa's, moeders en andere familieleden op het bord, waarna wij braaf opdreunen wie we zien.

toen ik hoorde dat sindiswa ook les geeft op een kleuterschool, werd me ineens een hoop duidelijk.

(heb niet de illusie dat ik in juli al klikkend terugkom op schiphol.. ik vind isiXhosa heel erg moeilijk en red het amper om correcte zinnen op te schrijven, over het spreken wil ik het liever niet hebben :) mijn eerste toets heb ik dan ook maar net gehaald. ik zie het inmiddels meer als opvrolijk-therapie: ik kom altijd blij van een les terug)